Przy składaniu szaf sterowniczych, zarządzających pracą maszyn, należy przestrzegać norm i przepisów określonych przez Parlament Europejski oraz Radę Unii Europejskiej. Wymagania opracowano celem zapewnienia niezawodnego, bezpiecznego działania urządzeń, a tym samym minimalizacji ryzyka ich uszkodzenia, które mogłaby zagrozić życiu lub zdrowiu osób przebywających na terenie zakładu. Wszystkie wytyczne dotyczące ich budowy ujęto w stosownych dyrektywach.
Budowa szaf sterowniczych a obowiązujące normy
W przypadku konstrukcji szaf sterowniczych zastosowanie mają zapisy znajdujące się w dyrektywach:
- maszynowej – Dyrektywa 2006/42/WE
- kompatybilności elektromagnetycznej – Dyrektywa 2014/30EU
- niskonapięciowego sprzętu elektrycznego – Dyrektywa 2014/35/EU.
Dyrektywa maszynowa
Dyrektywa maszynowa nakazuje, by przed rozpoczęciem składania szafy określić potrzeby w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa, a następnie zacząć działać przy uwzględnieniu ocenionych ryzyk. Urządzenie trzeba opracować w sposób zapewniający jego łatwe użytkowanie, obsługę i konserwację bez ryzyka wypadku, dostosowanie do aktualnych potrzeb. Konstrukcję szafy należy wykonać przy zachowaniu zasad ergonomii. Materiały wykorzystane do jej zrobienia powinny być trwałe i dobrze znosić duże przeciążenia – w żadnym wypadku nie mogą stwarzać zagrożenia dla operatorów. Co więcej, zastosowane w urządzeniu elementy sterownicze muszą być dobrze widoczne, rozmieszczone i połączone ze sobą we właściwy sposób, jak również osłonięte obudową przed działaniem niekorzystnych czynników zewnętrznych. Ponadto wymaga się użycia bezpiecznych, niezawodnie działających układów sterowania.
Zaleca się, aby przez odpowiedni projekt i właściwe wyposażenie zminimalizować ryzyko wystąpienia w szafach sterowniczych zagrożeń elektrycznych oraz ograniczyć lub wyeliminować generowane przez nie ładunki elektrostatyczne. Sprzęt nie może stwarzać ryzyka pożaru, wybuchu, wywoływać drgań ani powodować nadmiernego hałasu. Gotową maszynę trzeba opatrzyć wszelkimi niezbędnymi informacjami, ostrzeżeniami oraz oznakować m.in. numerem seryjnym i symbolem CE.
Dyrektywa kompatybilności elektromagnetycznej
Dyrektywa narzuca stworzenie urządzenia, które nie będzie wytwarzało zaburzeń elektromagnetycznych powyżej poziomu uniemożliwiającego funkcjonowanie sprzętów radiowych czy telekomunikacyjnych. Powinno ono wykazywać wysoką odporność na działanie fal elektromagnetycznych i zachowywać pełną sprawność w razie ich zaistnienia. Co więcej, konstruktor szafy zobowiązany jest przeprowadzić ocenę kompatybilności elektromagnetycznej, przygotować dokumentację techniczną do sprzętu, przeprowadzić badanie zgodności UE oraz wewnętrzną kontrolę produkcji na zgodność towaru z typem opisanym w certyfikacie UE.
Dyrektywa niskonapięciowego sprzętu elektrycznego
Według dyrektywy szafę trzeba złożyć zgodnie z zasadami ochrony przed zagrożeniami, co pozwoli na jej bezpieczny montaż i wykorzystanie zgodnie z przeznaczeniem. Należy umieścić na niej informacje dotyczące bezpiecznego użytkowania oraz zapewnić środki ochrony przed zagrożeniami wywołanymi przez samo urządzenie, także tymi spowodowanymi oddziaływaniem na niego czynników zewnętrznych.
Wykonawca bierze odpowiedzialność za powstałą szafę sterowniczą, więc przy jej „produkcji” zobowiązany jest zachować należytą staranność. Poza tym ciąży na nim obowiązek dołączenia do niej deklaracji zgodności WE z powyższymi dyrektywami.
Artykuł przedstawia ogólne standardy, jakie muszą spełniać szafy sterownicze w zakresie budowy i zabezpieczenia przed możliwymi skutkami awarii. By poznać szczegółowe wymagania, radzimy dokładnie zapoznać się z treścią wyżej wspomnianych dyrektyw.
