1. Rozłączniki modułowe na szynę TH35, które są jednym z elementów powszechnie stosowanej aparatury modułowej. Rozłączniki modułowe to rozwiązanie w zakresie dystrybucji energii elektrycznej w budynkach. Taki rozłącznik wyposażony jest we wskaźnik rzeczywistego położenia styków, który wskazuje, czy rozłącznik jest w pozycji załączonej czy wyłączonej. Dzięki temu możliwe jest łatwe i bezpieczne wykonanie czynności konserwacyjnych. Spełnia funkcję łącznika (załączania i rozłączania obwodu) co odróżnia go od wyłącznika nadmiarowo-prądowego pełniącego dodatkowo funkcje zabezpieczeniowe (wyzwalacz elektromagnetyczny i przeciążeniowy).
2. Rozłączniki izolacyjne, których głównym celem jest zapewnienie przerwy izolacyjnej a co za tym idzie zapewnienie bezpiecznego serwisowania lub naprawy urządzeń w obwodzie.
3. Rozłączniki izolacyjne bezpiecznikowe, które łączą funkcję rozłącznika izolacyjnego i dodatkowego zabezpieczenia przed zwarciem lub przeciążeniem, dzięki wyposażeniu w bezpieczniki topikowe.
4. Rozłączniki kompaktowe i powietrzne, wyposażone najczęściej w dodatkowe elementy jak wyzwalacze napięciowe (cewki wybijakowe) i podnapięciowe. Te produkty służą najczęściej do zdalnego rozłączania rozdzielnic i obwodów głównych i są często stosowane w układach zabezpieczenia pożarowego obwodu lub obiektu.
W niniejszym artykule zwrócimy szczególną uwagę na Rozłączniki izolacyjne.
Prawidłowo dobrany rozłącznik izolacyjny to nieodzowna cześć profesjonalnie wykonanej instalacji elektrycznej. Ten niepozorny element zapewnia bezpieczeństwo zarówno podłączonym do niego urządzeniom, jak i obsługującym je osobom. Jakie są podstawowe typy rozłączników oraz najważniejsze zasady ich doboru?
Rozłącznik izolacyjny jest łącznikiem elektrycznym służącym do odłączania obwodu elektrycznego od zasilania, zapewniając jednocześnie przerwę izolacyjną eliminującą ryzyko przypadkowego porażenia prądem lub uszkodzenia urządzenia. Stosowane są m.in. w rozdzielnicach, instalacjach przemysłowych, fotowoltaice, sterowaniu maszynami, systemach HVAC i klimatyzacji, systemach oświetlenia, windach lub instalacjach dźwigowych.
Rozłącznik izolacyjny jest urządzeniem wyposażonym w obsługiwane ręcznie styki elektromechaniczne, które po rozwarciu tworzą przerwę izolacyjną. Jego podstawową rolą jest przewodzenie prądu w warunkach znamionowych, czyli maksymalnych wartościach określonych normami i/lub zaleceniami producenta. Druga ważna funkcja rozłącznika to izolowanie obwodu elektrycznego - odłączanie napięcia od wszystkich obwodów podczas obsługi serwisowej urządzeń i sieci elektrycznej.
Rozłącznik izolacyjny często pełni też rolę głównego wyłącznika prądu – w sytuacji awaryjnej (np. zagrożenia życia lub zdrowia, pożaru itp.) umożliwia natychmiastowe odcięcie elektryczności w rozdzielnicy lub całym obiekcie (instalacji).
W wersji podstawowej rozłącznik izolacyjny nie posiada dodatkowych elementów funkcjonalnych w postaci bezpiecznika (rozłącznik bezpiecznikowy) lub wyzwalacza (rozłącznik kompaktowy z wyzwalaczem) - bardziej zaawansowane modele znajdują zastosowanie m.in. w elektroenergetycznych instalacjach przemysłowych oraz rozdzielnicach głównych budynków.
Ze względu na pełnione funkcje dobór i instalacja bezpiecznika izolacyjnego jest zadaniem dla wykwalifikowanego projektanta-elektryka, dysponującego odpowiednimi uprawnieniami i doświadczeniem. Uwzględnić należy m.in. specyfikę instalacji, jej parametry pracy, elementy składowe czy całkowity pobór energii elektrycznej w obwodzie.
Pierwszym i najważniejszym parametrem, branym pod uwagę przy doborze rozłącznika, jest prąd znamionowy, czyli maksymalny prąd, przy którym dany rozłącznik będzie prawidłowo pełnił swoją funkcję, bez ryzyka awarii i uszkodzeń. Dostępny w ofercie hurtowni Polimet rozłącznik izolacyjny ogólnego zastosowania to najczęściej urządzenie dedykowane do pracy z prądami rzędu 16 do 125A (np. seria rozłączników OT firmy ABB czy seria GA i GL z Lovato Electric.. Do zastosowań przemysłowych dostępne modele serii OT firmy ABB są w stanie wytrzymać natężenie rzędu kilkuset, a nawet kilku tysięcy amperów. Rozłączniki izolacyjne OT firmy ABB w zakresie od 16 do 4000A to najlepszy na rynku produkt do wymagających zastosowań rozłączania czy tworzenia bezpiecznej przerwy izolacyjnej.
Rozłączniki OT mogą być zainstalowane w dowolnym położeniu: poziomo lub pionowo oraz mogą być dodatkowo wyposażane w szeroką gamę akcesoriów takich jak rączki, wałki, dodatkowe bieguny, styki pomocnicze, osłony zacisków, blokady itp. Większość rączek (wszystkie do montażu na drzwiach) można zablokować kłódką w pozycji OFF (wył.) aby zapewnić bezpieczną pracę i konserwację. Zostały zaprojektowane w taki sposób, by były kompaktowe i niezawodne, oferując odpowiednie parametry łączeniowe nawet w najbardziej wymagających. Przy doborze rozłącznika należy pamiętać, że napięcie znamionowe rozłącznika powinno być równe lub wyższe od napięcia w obsługiwanej instalacji - najczęściej 230V dla instalacji jednofazowych lub 400V dla instalacji trójfazowych.
Dobierając rozłącznik do konkretnej instalacji elektrycznej należy uwzględnić również liczbę dostępnych biegunów. Dla instalacji jednofazowych będą to rozłączniki 1- lub 2-biegunowe, umożliwiające odcięcie wybranej sekcji lub całej instalacji. W przypadku instalacji trójfazowych niezbędny będzie rozłącznik izolacyjny 3-fazowy, wyposażony w 3 lub 4 bieguny, pozwalające odciąć prąd w wybranych sekcjach lub całej instalacji.
Ważnym aspektem doboru rozłącznika są także jego cechy funkcjonalne, takie jak: rodzaj obudowy, wymiary czy sposób przyłączenia (np. szyna DIN lub na panel) – przekłada się to bezpośrednio na łatwość instalacji oraz późniejszej konserwacji. W przypadku zastosowań zewnętrznych i/lub pracy w trudnych warunkach przemysłowych (wilgoć, wysokie temperatury, zapylenie) rekomendowane są rozłączniki o podwyższonej szczelności obudowy (np. klasa IP54 lub IP65). Warto upewnić się, że wybrany rozłącznik spełnia międzynarodową normę IEC/EN 60947-3 – gwarantującą zachowanie odpowiednich standardów trwałości i bezpieczeństwa.